Sunum, mesajın sırayla “açıldığı” özel bir iletişim biçimidir. Bu yüzden iyi bir sunum yalnızca slaytlardan ibaret değildir; ritim, odak, etkileşim, hikâye, tipografi–renk ergonomisi ve teknik istikrarın zanaatidir. Macromedia/Adobe Flash, uzun yıllar kurumsal lansmanlardan fuar/kiosk enstalasyonlarına, ürün eğitimlerinden müze ekranlarına kadar sunumları akışkan animasyon, etkileşimli modüller ve zengin medya ile dönüştürdü. Zaman çizelgesi (timeline), semboller (MovieClip, Graphic, Button), ses–video senkronu ve ActionScript ile tek stüdyo içinde hikâye + davranış üretilebildi.
Bu kapsamlı rehber, Flash tabanlı sunum tasarımlarını uçtan uca ele alır: içerik stratejisinden sahne–katman mimarisine, okunurluk ergonomisinden geçiş koreografisine, uzaktan kumanda/klavye–dokunmatik etkileşimlerinden veri/JSON ile slayt motoruna, ses–video entegrasyonundan performans–erişilebilirlik hijyenine, offline “kiosk/standalone” dağıtımdan QA ve modern HTML5/Animate köprüsüne kadar. Her bölüm örnek akışlar, vaka notları, pratik kurallar ve uygulamalı kod örnekleri ile güçlendirilmiştir.
Gelişme
1) Stratejik Çerçeve: Hedef, Kitle, Bağlam
Sunuma başlamadan önce üç soruyu yazın:
-
Hedef: Tanıtmak mı, ikna etmek mi, öğretmek mi, harekete geçirmek mi?
-
Kitle: Yönetim kurulu, saha ekibi, fuar ziyaretçisi, öğretmen–öğrenci, müze gezgini?
-
Bağlam: Projeksiyon 16:9 salon? Dokunmatik kiosk? Dizüstünde yüz yüze anlatım?
Vaka: Kiosk bağlamında “idle attract loop” (kendiliğinden dönen kısa teaser) eklemek ziyaretçilerin ekrana yaklaşma oranını %22 artırdı.
2) Hikâye Kurgusu: 3–5 Perdelik Omurga
Flash’ta sunum, perde odaklı planlandığında akıcıdır.
-
Perde 1 (Giriş): Problem / vaat (0–1 slayt, kısa).
-
Perde 2 (Keşif): Kanıt, örnek, demo (3–6 slayt).
-
Perde 3 (Çözüm): Değer önerisi, mimari (1–3 slayt).
-
Perde 4 (Uygulama): Vakalar, kullanım senaryosu (2–4 slayt).
-
Perde 5 (Çağrı): Sonuç, sonraki adım, iletişim (1 slayt).
İpucu: Her perdenin açılış–kapanışında aynı mikro-motif (çizgi, ikon, ses vurgusu) kullanın; zihinde bağ kurulur.
3) Görsel Ergonomi: Tipografi, Kontrast, Satır Uzunluğu
Projeksiyon ve salon ışığı okunurluğu zorlar.
-
Başlık: 48–64 pt, Display (Latin-Ext).
-
Gövde: 28–36 pt Sans, satır uzunluğu ≈ 12–16 kelime.
-
Kontrast: Koyu arka plan + açık metin, WCAG ≥ 4.5:1 hedefi.
-
Hiyerarşi: Başlık > alt başlık > madde; aynı slaytta tek baskın öğe.
Vaka: 28 pt’den 32 pt’ye çıkmak ve satır sayısını 6→4’e indirmek, arka sıralarda not alma hızını belirgin artırdı.
4) Renk ve Işık: Salon–Ekran Gerçekliğine Uyum
Projeörler siyahı kömür grisine dönüştürür, doygun renkler kirlenebilir.
-
Temel palet: 1 ana, 1 vurgu, 2 nötr.
-
Vurgu: CTA/ana sayı–grafik için saklayın.
-
Arka plan: Düşük granülasyonlu koyu gradient veya düz renk; “parlak beyaz”dan kaçının.
İpucu: Renkleri laptop yerine projeksiyon üstünde 10–15 dakika test edin.
5) Sembol Mimarisi: Slayt Motoru için Bileşenler
Sunumun her slaytı bir MovieClip; tekrarlayan parçalar bileşendir:
-
MC_Slide
: Slayt container’ı (in/idle/out
label’ları). -
MC_TitleBlock
: Başlık + alt başlık + ikon. -
MC_BulletList
: Madde animasyonları (satır gecikmesi 30–60 ms). -
MC_MediaFrame
: Görsel/video çerçevesi. -
MC_Chart
: Basit grafik setleri. -
MC_Nav
: İleri–geri/menü/ilerleme çubuğu.
Fayda: Tema değişince yalnız bu bileşenlerin stilini değiştirirsiniz.
6) Zaman Çizelgesi Stratejisi: in → idle → out
Koreografisi
Her slaytta label üçlüsü kullanın.
-
in
: 200–600 ms arası giriş (mask/fade/slide). -
idle
: Sunucu konuşur; animasyon durur. -
out
: Yumuşak kapanış (300–500 ms).
Prensip: Aynı anda tek baskın hareket. Madde madde “sırayla belirme”, konuşmaya ritim katar.
7) Geçişler: Sahneler Arası “Nazik Kapı”
Sunumda hareket “kulis”i görünmez kılmalı.
-
Fade: İçerik türü radikal değişmiyorsa en güvenlisi.
-
Slide: Aynı hiyerarşi içinde yatay geçiş (galeri).
-
Scale/Zoom: Detaya “yaklaşma” hissi (kısacık).
Kural: 300–500 ms aralığında, dikkat dağıtmadan.
8) Etkileşim: Klavye, Uzaktan Kumanda, Dokunmatik
Klavye: ←/→
, PgUp/PgDn
, Space/Enter
.
Kumanda: Birçok presenter klavye olaylarını simüle eder.
Dokunmatik/Kiosk: Büyük hit alanlar (≥ 44×44 px), overscroll’u kapat; “Geri” butonu görünür.
AS3 kalıbı:
stage.addEventListener(KeyboardEvent.KEY_DOWN, onKey);
function onKey(e:KeyboardEvent):void {
if(e.keyCode==Keyboard.RIGHT || e.keyCode==Keyboard.SPACE) goNext();
else if(e.keyCode==Keyboard.LEFT || e.keyCode==Keyboard.BACKSPACE) goPrev();
}
9) Slayt Motoru: JSON Tabanlı İçerik
İçeriği sahneden ayırın; JSON ile slayt listesi ve metinleri yönetin.
{
“slides”:[
{“id”:”cover”,”title”:”Yeni Ürün”,”type”:”title”},
{“id”:”problem”,”title”:”Sorun”,”bullets”:[“Maliyet yüksek”,”Dağıtım yavaş”]},
{“id”:”solution”,”title”:”Çözüm”,”media”:”vid/teaser.mp4″}
]
}
AS3 yükleme iskeleti:
var L:URLLoader=new URLLoader(); L.addEventListener(Event.COMPLETE, onJSON);
L.load(new URLRequest(“data/deck.json”));
function onJSON(e:Event):void {
var model:Object = JSON.parse(L.data);
deck.build(model.slides); // her slide için MC_Slide oluştur
}
Fayda: Son dakika metin–dil değişiklikleri derlemesiz yapılır.
10) Video ve Ses: “Sessiz Varsayılan + Net Kontrol”
-
Video: Kısa vinyetler, net alt yazı; sunum modunda mute ile açın.
-
Ses: Efektler (whoosh/tick) dozunda; uzun döngüler gürültülü salonda yorabilir.
-
Senkron: Timeline’da “stream” ses veya cue point ile tetikleme.
Vaka: Video’yu 15–25 sn’lik üç parçaya bölmek, konuşma–izleme ritmini kolaylaştırdı.
11) Grafik ve Veri: Basit, Okunaklı, Etkileşimli
-
Sadelik: 3–5 seri üstü grafikler salon için fazla.
-
Vurgu: En önemli değer büyük etiket/renkle öne.
-
Etkileşim: Çubuk üzerine gelince değer “baloncuğu”—kiosk modunda anlamlı.
İpucu: Y eksen aralığını abartmayın; manipülasyon izlenimi doğar.
12) Mikro-Animasyonlar: Dikkati Rehberleyen Vücut Dili
-
Madde girişi: 180–240 ms fade + 8 px yukarı.
-
CTA/Önemli sayı: 180–220 ms
easeOut
büyüme. -
İkon çizimi: path mask ile “çizilme” efekti.
Kural: Aynı karede tek baskın hareket; göz yorulmasın.
13) Erişilebilirlik: Kontrast, Klavye, “Hareketi Azalt”
-
Kontrast (normal metin ≥ 4.5:1).
-
Klavye ile tüm akış gezilebilir; focus keskin.
-
Hareketi Azalt: Overshoot/back kapalı, süreler %30 kısa, parçacık/arka plan efektleri kapalı.
-
Dil: Latin-Ext; alt yazı–anahtar kelime bulutları.
14) Performans Hijyeni: FPS, Görünürlük, Filtreler
-
Görünmeyeni sahneden kaldırın (
removeChild
);alpha=0
yetmez. -
Bitmap cache: Sık değişmeyen vektörler
cacheAsBitmap=true
. -
Filtreler: Blur/glow minimal; CPU’yu yakar.
-
Tek döngü: Birden çok
enterFrame
yerine merkezi zamanlayıcı.
Vaka: 4K kiosk’ta arka planı raster, ön plan ikonları vektör tutmak FPS’i stabil tuttu.
15) Çoklu Çözünürlük: 16:9 / 4:3 / Dikey Ekran
Sunum güvenli alan ile tasarlanmalı: 1280×720 taban, 960×540 merkez grid. 4:3’e uyarlamada yan bantlar veya komponent yerleşimi değişimi. Dikey kiosk için ayrı layout (poster slaytlar).
AS3 ölçek önerisi: StageScaleMode.NO_SCALE
+ manuel yerleşim; kritik alanlar merkezde.
16) Navigasyon ve Durum Makineleri (FSM)
Slayt akışını FSM ile yönetin: STATE_SLIDE_i
.
function goNext():void {
currentSlide.out();
index = Math.min(index+1, slides.length-1);
currentSlide = slides[index];
currentSlide.in();
}
Fayda: Geri–ileri, bölüm atlama, “ana menü” gibi durumlar temiz yönetilir.
17) Menüler, İçindekiler ve İlerleme Çubuğu
Büyük destelerde “İçindekiler” menüsü ve progress bar kaygıyı azaltır.
-
Bölümler ikon–renk ile ayrıştırılsın.
-
İlerleme % ve slayt sayacı (örn. 07/24) görünür olsun.
-
Kiosk’ta “Ana menü” daima ulaşılabilir.
18) Kiosk Modu: Idle Döngü, Zaman Aşımı, Geri Dönüş
-
Idle attract loop: 20–40 sn’lik dikkat çekici loop; dokununca sunuma gir.
-
Zaman aşımı: 60–120 sn işlem yoksa ana menüye dön.
-
Dayanıklılık: Ağ kesilse bile çalışır (offline varlık paketi).
Vaka: Müzede idle loop sayesinde etkileşimli sunuma giren ziyaretçi oranı yükseldi.
19) Çok Dilli ve RTL Diller
JSON’da dil anahtarları; RTL (Arapça vb.) için ikon/ok yönlerini çevirin, metin hizasını sağa alın. Uzun metinler için iki satır sınırı, ellipsis.
Kontrol: Başlıkların kırpma–taşma testleri tüm dillerde.
20) Güvenlik ve Gizlilik
-
Dış veri (JSON/parametre) alıyorsanız kaçış/whitelist uygulayın (XSS).
-
Analytics olaylarında kişisel veri tutmayın.
-
Kiosk’ta “ayar” ekranını PIN ile koruyun.
21) Analitik ve A/B Test
-
Olaylar:
view:slide:{id}
,jump:toc
,video:25/50/75/100
,idle:enter/exit
. -
A/B: Giriş ritmi, başlık sözdizimi, grafik stili.
Vaka: “Sayıyı büyüterek vurgulama” varyantı, satış ekibinde hatırlanırlığı artırdı.
22) Offline/Standalone Dağıtım
-
Projector (EXE/Mac app) veya yerel HTML5/Video paketleri.
-
Varlıklar tek klasörde; ağ kesintisinde de çalışır.
-
Otomatik başlatma (kiosk) ve “kapanışta temizlik” rutinleri.
23) QA ve Prova: Teknoloji + Anlatı
-
Çevrimdışı test, pil tasarrufu, ekran kararma.
-
Projeör gecikmesi / renk.
-
Uzaktan kumanda uyumu (ileri–geri).
-
Prova: Slayt başına süre, nefes alanı, soru–cevap için alan.
Kontrol listesi aşağıda.
24) Vaka Çalışması — “Ürün Lansmanı 12’li Destek”
Bağlam: 16:9 salon + foyer kiosk.
-
Salon: Konuşmacı akışı (klavye/kumanda), video vinyetleri sessiz başlar.
-
Kiosk: İçindekiler menüsü, demo galeri, idle loop.
Sonuç: Foyer kiosk’ta ürün demo izlenimi, konuşma sonrası stand ziyaretini artırdı.
25) Vaka Çalışması — “Eğitim Sunumu + Mini Quiz”
Akış: Bölüm sonlarında 2–3 soruluk mini quiz; her soruda doğru/yanlış mikro geri bildirim.
Teknik: JSON soru havuzu, klavye/kiosk dostu büyük hedefler.
Sonuç: “Dinleyen–yapan” ritmi dikkat süresini uzattı.
27) Uygulamalı Mini Proje — “3 Perdelik Ürün Sunumu (7 slayt)”
Hedef: 8–10 dakikalık anlatı, salon + kiosk uyumu.
Slaytlar:
-
Kapak: Logo + slogan (wipe).
-
Sorun: 3 madde, sırayla belirme.
-
Çözüm: Mimari illüstrasyon (çizim animasyonu).
-
Demo: 15 sn video + alt başlık.
-
Vaka: Öncesi/sonrası grafik.
-
Fiyat/Plan: Basit tablo, tek vurgu.
-
Kapanış: CTA “Demo talep et” + QR.
Teknik:MC_Slide
şablonu,MC_Nav
ile ilerleme; JSON’dan metin/görsel;StageScaleMode.NO_SCALE
;Hareketi Azalt
seçeneği.
28) Modern Köprü: Flash/Animate → HTML5/Canvas/GSAP
Flash’ta öğrendiğiniz prensipler doğrudan taşınır:
-
MovieClip → JS bileşeni, Timeline → GSAP timeline,
-
enterFrame
→requestAnimationFrame
, -
SharedObject → LocalStorage,
-
Projector → Kiosk tarayıcı modu.
Öz: Araç değişse de okunurluk, ritim, tek baskın hareket, erişilebilirlik, offline dayanıklılık değişmez.
Sonuç
Flash tabanlı sunum tasarımı, hikâye anlatımıyla teknik zanaatin birleştiği yerde parlak bir disiplindir. Bu yazıda; amaç–kitle–bağlam üçlüsünden başlayarak perdeli hikâye kurgusu, okunurluk ergonomisi, renk/ışık yönetimi, bileşen tabanlı slayt motoru, nazik geçişler ve mikro-animasyon, klavye–kumanda–dokunma etkileşimi, JSON içerik ayrımı, video/ses entegrasyonu, erişilebilirlik ve performans hijyeni, kiosk özellikleri, analitik ve offline dağıtım, QA/prova ve modern HTML5 köprüsüne uzanan kapsamlı bir yol haritası sunduk.
Özetle; (1) Okunurluk, (2) Ritm ve tek baskın hareket, (3) Bileşenleşmiş mimari, (4) Offline–kiosk dayanıklılığı, (5) Erişilebilirlik–analitik–prova üçlüsü bir sunumu güven veren bir deneyime dönüştürür. Araçlar değişebilir; ancak iyi bir sunumun özü değişmez: net mesaj, akıllı sahneleme ve izleyiciye zamanında, nazik rehberlik.